Murat Sevgi

Küresel Isinma Sağlığımızı Tehdit Ediyor (1)

Küresel ısınmanın ülkemizde etkilerini göstermeye başladığını artık biliyoruz. Panik olmayalım diye, sanki durum normalmiş gibi göstermeye çalışan hocalar bile kabul ediyorlar. Bu da gösteriyor ki; nedenlerini ve nasıl işlediğini tam olarak bilemesek de başımızda bir bela var ve o belayı büyük ihtimalle bizim yaptığımız bazı faaliyetler azdırıyor!

Geçenlerde Çorlu'da, ÇİSAD tarafından organize edilen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)'nin İklim Değişikliği Programı yöneticisi Dr. Katalin ZAİM, "Özel Sektörün İklim Değişikliğine Uyum Çözümleri ve Bölgedeki Potansiyel Riskler" konulu bir konferans verdi. Bu bağlamda bölgemizde yapılması düşünülen önemli bir etkinliğin dokümantasyonuna da katkı vermem istendi ama ne yazık ki bu katkıyı plansızlığım sebebi ile gerçekleştiremedim. Ama iklim konulu önemli bir çalışmayı özetleyerek ve üç sayıya bölerek "iklim" meraklılarına ve yaşadığı ortamın çarklarını öğrenmek isteyenlere sunuyorum.

2002 yılında Scientific American'da yayınlanan bu makaleye blogumdan da ulaşabilirsiniz.

Bilgisayarlarda üretilen örnekler yerkürenin atmosferi ısındıkça pek çok hastalığın su yüzüne çıkacağını gösteriyor. Öngörülen tehlikenin işaretleri algılanmaya başlandı bile...

Bugün pek çok bilimadamı atmosferin ısındığından şüpheleniyor. Hatta çoğu ısınma oranının yükseldiğini ve bu ısı değişiminin sonuçlarının giderek daha zararlı olacağını kabul ediyorlar. Bilgisayar hesaplamaları küresel ısınmanın ve bunun yol açtığı diğer iklim değişimlerinin çok sayıda tehlikeli hastalığın dağılmasını ve bulaşmasını yaygınlaştıracağı yönünde tahminler ortaya koydu. Tedirgin edici olan, bu tahminlerin doğru çıkıyor gibi görünmesi.

Atmosferin ısınması insan sağlığını farklı yollarla etkiliyor. Isınmanın doğrudan etkisi, güçlü, sıcak hava dalgaları yaratmasıdır. Özellikle günbatımının serinletici etkisi imdada koşmadığı zamanlarda bu etki derinleşir. Gece boyu ısının düşmemesi sonucu, atmosfer ani olarak ısınabilir ve geceleri, kışın ve iklim normallerinde görülen ısıda 35 dereceye varan büyük bir artış görülebilir. Dünyanın belli yerlerde, sıcak hava dalgalarına bağlı olarak gerçekleşen ölüm oranının 2020 yılında iki katına çıkacağı öngörülüyor.

Küresel ısınma, dolaylı da olsa, hava durumunun değişmesiyle toplumsal refahı da (özellikle sel ve kuraklıkların yoğunluğunu ve sıklığını arttırarak, hava durumunda ani değişmelere yolaçarak) derinden etkileyebilir. Boğulma ya da açlığın getirdiği ölümlerin yanı sıra, bu felaketler çeşitli biçimlerde bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasına ve yayılmalarına neden oluyor.

Bu ihtimallerle başa çıkmak oldukça güçtür çünkü bulaşıcı hastalık yeniden lambasına döndürmenin çok zor olduğu bir cine benzer. Bulaşıcı hastalık, ani bir darbede azgın bir selden veya uzun süren bir kuraklıktan daha az sayıda insanı öldürür ama bir kez bir topluluğa kök saldı mı çoğunlukla kökünü kurutmak zordur ve diğer bölgelere yayılabilir. Koruyucu ve tedavi edici önlemlere ayrılacak kaynağın sınırlı olduğu gelişmekte olan ülkelerde, tehdidin kontrol altına alınması yakın gelecekte mümkün görünmektedir. Ancak, teknolojik olarak ileri ülkeler dahi, geçtiğimiz yıl ilk defa Kuzey Amerika'da görülen ve yedi New York'luyu öldüren Batı Nil virüsü vakasında olduğu gibi, beklenmedik saldırıların kurbanı olabiliyorlar. Uluslararası ticaretin ve seyahatin yoğunlaştığı bu çağda, hastalığa yol açan etkenin veya başka bir deyişle patojenin kendine barınacak ortam bulmasıyla dünyanın bir yerinde görülen bulaşıcı hastalık çabucak diğer kıtalar için de sorun olacaktır. Elbette, küresel ısınmanın insan sağlığına etkileri tümden kötü olmayabilir. Ancak, bütününde değişken hava koşullarının istenmeyen etkileri, yararlarını gölgede bırakacak yeni sıkıntılar ve kötü sürprizler içermeye yatkındır. Kaynak: Scientific American, 2002 (http://muratsevgi.blogspot.com.tr/2008/08/kuresel-isinma.html )

Hep sevgi ile kalın.

Murat SEVGİ

http://twitter.com/muratsevgi